Αττίλας 2: Το χρονικό της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο
Το ημερολόγιο έγραφε 14 Αυγούστου του 1974. Η αιματοβαμμένη αυτή ημερομηνία, έμελε να στοιχειώσει το μέλλον της Κύπρου και να σηματοδοτήσει τη σκοτεινότερη επέτειο της Ιστορία της.
Η ώρα 4.35π.μ. Μία ώρα πριν, είχαν τελειώσει άδοξα οι τριήμερες διαπραγματεύσεις στη σύσκεψη της Γενεύης μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας σχετικά με το “Κυπριακό ζήτημα”. Ένα ζήτημα, οι ρίζες του οποίου χρονολογούνται το Νοέμβριο του 1914 με την προσάρτηση της Κύπρου από την Αγγλία, και τη διχογνωμία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων κατοίκων της αναφορικά με το μέλλον της χώρας.
Το τελευταίο κεφάλαιο αυτού του ζητήματος ξεκινά να γράφεται στις 20 Ιουλίου του 1974 με την πρώτη εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο (Αττίλας 1) και την κατάληψη του 8% της Νήσου. Κατά την κατάπαυση των πυρών ακολουθούν διπλωματικές διαβουλεύσεις που κορυφώνονται κατά το τριήμερο 11-14 Αυγούστου υπό την αιγίδα της Βρετανίας, όταν η Τουρκική πλευρά προβάλλει τελεσίγραφα το αίτημά της για γεωγραφικό χωρισμό του νησιού.
Μία ώρα αργότερα ξεκινά ο βομβαρδισμός της Λευκωσίας, της Αμμόχωστου και άλλων σημείων της Κύπρου. Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας Τουρκικά άρματα και δυνάμεις πεζικού κινούνται από τη Λευκωσία ανατολικά προς την Αμμόχωστο, και δυτικά προς Λεύκα – Λιμνίτη. Μέχρι το βράδυ της ίδιας ημέρας η Ελληνοκυπριακή αντίσταση έχει ουσιαστικά καταρρεύσει και ο Τουρκικός στρατός συνεχίζει να προελαύνει.
Στις 48 ώρες που διαδραματίστηκε το χρονικό “Αττίλας 2”, 3.500 Ελληνοκύπριοι εξοντώθηκαν, άλλοι 200.000 αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις περιουσίες τους και 1.500 αγνοούνται έως και σήμερα. Χαρακτηριστικές είναι οι αναφορές για λεηλασίες, σφαγές, συλλήψεις και εκτελέσεις πολιτών και Ελληνοκυπρίων στρατιωτικών κατά την προέλαση του Τουρκικού στρατού από την Κυθρέα. Ενδεικτικότερες όλων, είναι οι επώνυμες αναφορές για εν ψυχρώ εκτελέσεις και αφανισμούς ολόκληρων οικογενειών μέσα στο σπίτι τους. Όσοι δεν εκτελέστηκαν οδηγήθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Βόνης και σε τουρκικά κρατητήρια στη κατεχόμενη Λευκωσία.
Στις 16 Αυγούστου, 2 περίπου ημέρες μετά τους πρώτους βομβαρδισμούς, με την κατάληψη της Αμμόχωστου και της Μόρφου από τον Τουρκικό στρατό, η στρατιωτική επιχείρηση “Αττίλας 2” ολοκληρώνεται και αποφασίζεται νέα κατάπαυση πυρός. Από τη στιγμή εκείνη έως και σήμερα η Τουρκία κατέχει το 36,4% των εδαφών της Κύπρου, διαμορφώνοντας έτσι την πράσινη γραμμή του Ο.Η.Ε. που διαχωρίζει το Βόρειο από το Νότιο τμήμα της. Το εγχείρημα αυτό το οποίο επιδίωκε πολιτικά τα τελευταία 60 χρόνια ο Τουρκοκυπριακός πληθυσμός του νησιού (εδαφική διχοτόμηση της Κύπρου και αυτοδιάθεση του λαού του) είχε πραγματοποιηθεί μέσα σε 2 μόλις ημέρες.
Από την άλλη, το όνειρο των Ελληνοκυπρίων για “ένωση” της Κύπρου με την Ελλάδα και την επίτευξη της “Μεγάλης Ιδέας”, παρέμεινε μια αναλλοίωτη στο χρόνο επιθυμία. Η συγκεκριμένη ημερομηνία αποτελεί εθνικό πένθος για το 60% του πληθυσμού της χώρας, και κάθε χρόνο τέτοια ημέρα αναζωπυρώνεται απεικονίζοντας τη Νήσο με το Βόρειό της τμήμα αιματοβαμμένο και τη φράση “Δεν ξεχνώ” να συνοδεύει την εικόνα.
Τέλος, υπάρχει και η Ελληνική πλευρά. Αυτή η οποία έχοντας παίξει το ρόλο του “παρατηρητή” καθ’ όλη τη διάρκεια της εισβολής, είδε άλλο ένα ζωτικό κομμάτι της να αποσπάται βάναυσα, να βεβηλώνεται και να καταδυναστεύεται. Έμαθε να ζει με ακόμα ένα αγκάθι καρφωμένο στα σωθικά της, και να μετράει απώλειες και ανεκπλήρωτα όνειρα που τελικά εναπέθεσε στο χρόνο.
Χατζηκυριάκου Παντελής
Ονομάζομαι Χατζηκυριάκου Παντελής και είμαι από τη Θεσσαλονίκη. Αν και λογιστής στο επάγγελμα, η σχέση μου με τους αριθμούς παρέμεινε τυπική.
Στα 29 μου χρόνια, κοιτάζοντας πίσω μου με θυμάμαι από μικρό να αποτυπώνω τις σκέψεις και τις ανησυχίες μου δεξιά κι αριστερά. Άλλες φορές σε ένα παγκάκι σε κάποια από τις παιδικές γειτονιές της δεκαετίας του 90’, αργότερα στο περιθώριο των σχολικών μου βιβλίων, στη συνέχεια σε κάποιο αμφιθέατρο της σχολής μου κι έπειτα σε ένα τεφτέρι που με συντρόφευε καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας μου.
Λάθος επιλογές έκανα και θα κάνω πολλές ακόμη. Όλες τους όμως τις έκανα σε συνάρτηση με τον αθλητισμό και τη γραφή. Αυτά ήταν το οξυγόνο μου. Η εκτόνωση του σώματος και του πνεύματος μου. Οι μόνες σταθερές αξίες σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο που μου θύμιζαν ποιος είμαι και τι θέλω.
Μέσα από αυτήν εδώ τη στήλη, θα πορευτούμε παρέα με αναλύσεις απόψεων, προσωπικές ανησυχίες, εξορμήσεις στην επικαιρότητα και καταθέσεις ψυχής.
Κυρίες και κύριοι, καλό μας ταξίδι!
