Η καταστροφή παγκόσμιων μνημείων, τα δεδομένα που γίνονται ζητούμενα και το ράβε-ξήλωνε του υφαντού της ζωής με το βελόνι της ελπίδας
Χαίρετε. Το βράδυ της Δευτέρας η οικουμένη παρακολουθούσε με ανυπόκριτη οδύνη τη φλόγα που τύλιγε την εμβληματική εκκλησία των Παρισίων και μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, την Παναγία των Παρισίων. Η μερική καταστροφή της αυτόματα έφερνε στη συλλογική μνήμη εικόνες από την ολοσχερή καταστροφή της Αρχαίας Παλμύρας στη Συρία, την ολοσχερή καταστροφή του Μουσείου της Βραζιλίας με τα χιλιάδες εκθέματα και πόσες άλλες. Τα αισθήματα που προκαλούνται από τέτοιες εικόνες είναι το σοκ, η θλίψη και στο βάθος η ελπίδα. Εξηγούμαι ευθύς αμέσως.
Το σοκ γεννιέται από τη μετατροπή του δεδομένου σε ζητούμενο. Σε ατομικό επίπεδο, η ξαφνική απώλεια προσώπου, εργασίας, της υγείας μας σοκάρει. Αυτό που θεωρούμε ως δεδομένο και καθημερινό μετατρέπεται ξανά σε ζητούμενο με αμφίβολα αποτελέσματα. Σε συλλογικό επίπεδο ο πόλεμος, η προσφυγιά, η καταστροφή μνημείων μας σοκάρει. Σκεφτείτε οι Αθηναίοι να ξυπνήσετε και στη θέση του Παρθενώνα να αντικρύσετε πέτρες στο έδαφος και οι Θεσσαλονικείς αντί για το Λευκό Πύργο και τα Κάστρα να δείτε ένα σωρό από χαλάσματα.
Η θλίψη από την καταστροφή των παγκόσμιων μνημείων είναι συλλογική, γνήσια και πηγάζει από τη συνειδητοποίηση της απώλειας ότι η ανθρώπινη ράτσα δεν είναι προορισμένη μόνο για καταστροφή και μικρότητες, Μπορεί εξίσου καλά να αφήσει πίσω της έργα μεγαλείου και ομορφιάς. Η ομορφιά μας χαρίζει ζωή. Η απώλεια μας την στερεί. Σε ένα δεύτερο επίπεδο είναι αυτή η ρημάδα η ομορφιά που όχι μόνο θα σώσει τον κόσμο σύμφωνα με τον μπάρμπα Φιοντόρ αλλά θα κερδίσει και τον μπαμπέση τον θάνατο.
Ο θάνατος κερδίζεται από την αίσθηση της συνέχειας. Η ίδια η ανθρώπινη ύπαρξη μένει όρθια μπροστά στο κενό της ματαιότητας που γεννά το ανεπίστρεπτο της ζωής, εξαιτίας της αίσθησης της συνέχειας που αποπνέουν τα σπουδαία έργα και τα λόγια της ανθρώπινης ράτσας. Να χτίζεις κόσμους, σχέσεις οτιδήποτε στη ζωή απαιτεί θάρρος και προσπάθεια. Ο τρόπος να τους αποχαιρετάς είναι μεράκι και τέχνη. Τα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς είναι η τέχνη να αφήνεις έναν κόσμο καλύτερο από ότι παρέλαβες.
Η δημιουργία συνοδεύεται από την καταστροφή και το αντίστροφο. Το υφαντό της ζωής ράβεται και ξηλώνεται ανά τους αιώνες. Είναι ωραίο και έχει νόημα όταν ζεσταίνει τα παιδικά χαμόγελα, τις γέρικες αναπολήσεις και τυλίγει τον πόθο των ερωτευμένων. Είναι το βελόνι της ελπίδας που συνεχίζει σε κάθε οδυνηρό ξήλωμα να μας δίνει την ώθηση να συνεχίσουμε να ζούμε, να δημιουργούμε και να κερδίσουμε οριστικά και αμετάκλητα τον θάνατο και την καταστροφή, έστω και αν προσωρινά επικρατούν αυτοί.
Τα σέβη μου.
Λουκάς Αναγνωστόπουλος