Το θάρρος της γνώμης και το δίλημμα του να είμαστε αρεστοί ή χρήσιμοι όταν εκφραζόμαστε ελεύθερα
Χαίρετε. Θαρρώ πως σε όλους μας έχει συμβεί, ειδικά αυτές τις μέρες που γίνονται μαζώξεις και συναντάς τους πάντες, θέλοντας και μη. Βρίσκεσαι στο σπίτι, στη δουλειά, σε παρέα φίλων και γνωστών και αρχίζεις και ακούς πομφόλυγες, ρητά προσωπικής σοφίας και απόψεις βασισμένες σε περισπούδαστα άρθρα στο διαδίκτυο, που βασίζονται συνήθως σε ψευδείς ειδήσεις. Αρχίζει μέσα σου η εσωτερική πάλη. Σκέφτεσαι σιωπηλά «να το ανοίξω το ρημάδι να μιλήσω γιατί δεν αντέχω άλλο» ή «άστο μωρέ, που να εξηγώ τώρα και χαλάμε και τις καρδιές μας τσάμπα». Η ίδια η ζωή σου θέτει διλλήματα. Να έχω το θάρρος της γνώμης μου με όποιες συνέπειες συνεπάγεται αυτό το θάρρος ή καλύτερα να σιωπώ και να έχω το κεφάλι μου ήσυχο.
Ας ξεκαθαρίσω κάτι. Για να έχω το θάρρος της γνώμης μου αρχικά πρέπει να έχω γνώμη, κρυστάλλινη σαν το νερό βουνίσιας πηγής και στέρεα σαν μάρμαρο παριανό. Τι διάολο αλήθεια σημαίνει ότι έχω γνώμη; Στα δικά μου κιτάπια, η γνώμη στηρίζεται στη γνώση των δεδομένων και του περιβάλλοντος και αποτελεί μια εκπεφρασμένη στάση ζωής που μπορεί να γίνει αντιληπτή μέσω του δομημένου λόγου με επιχειρήματα που πηγάζουν από θεωρητικό και εμπειρικό γνωστικό υπόβαθρο. Σε διαφορετική περίπτωση δεν ξεχωρίζω έναν άνθρωπο που έχει το θάρρος της γνώμης του από έναν ανθυποπανελίστα που εκφράζει την αποψάρα του επί παντός επιστητού με ύφος χιλίων καρδιναλίων.
Έχοντας λοιπόν τη γνώση, προχωρώ στο θάρρος. Αυτό είναι το σημαντικότερο. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορείς να γίνεις είτε αρεστός είτε χρήσιμος. Αρεστός γίνεσαι όταν χαϊδεύεις αυτιά και εγωισμούς του ή της συντρόφου σου, του φίλου σου, του αφεντικού ή του συναδέλφου σου ή απλά παραμένεις στη σιωπή. Προφανώς, σε όλους μας αρέσει να περιτριγυριζόμαστε από ανθρώπους που επιβεβαιώνουν το εγώ μας. Η αλήθεια ή απλά μια διαφορετική τεκμηριωμένη άποψη που μας καταρρίπτει τις ιδέες μας είναι σαν το ιώδιο. Εξαιρετικά χρήσιμη αλλά οδυνηρή. Και δεν ξέρω πολλούς που τους αρέσει να πονάνε. Όπως πολύ επιτυχημένα αναφέρει ο στωικός φιλόσοφος Επίκτητος «Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα». Πολύ απλά, ταραζόμαστε όχι απ’ αυτά που συμβαίνουν, αλλά από την άποψή μας γι’ αυτά που μας συμβαίνουν.
Η θαρραλέα γνώμη έχει τίμημα. Γίνεσαι δυσάρεστος, απομακρύνεσαι από ανθρώπους, πιθανώς να χάσεις επαγγελματικά και οικονομικά προνόμια. Στο τέλος της ημέρας, η ερώτηση είναι η ίδια. Είσαι διατεθειμένος ή διατεθειμένη να πληρώσεις το τίμημα για να είσαι ο εαυτός σου και να πράττεις ή να λες αυτά που πιστεύεις εσύ; Στην πραγματικότητα υπάρχει όμως ερώτημα; Τι είδους ζωή κάνουμε αλήθεια αν υποδυόμαστε έναν ρόλο που σκέφτεται και παπαγαλίζει σύμφωνα με τα θέλω των άλλων; Τα ερωτήματα είναι εδώ. Οι απαντήσεις είναι στην καρδιά, στο μυαλό και στην ψυχή του καθενός από μας.
Τα σέβη μου.
Λουκάς Αναγνωστόπουλος
Μου αρέσει η γραφή και η έννοια της παρέας. Οι στιγμές που μοιράζεσαι, οι λέξεις που γίνονται ιδέες και αισθήματα. Οι άτακτες ερριμμένες σκέψεις μου μετατρέπονται σε λέξεις με την ελπίδα ότι ιδέες που μοιράζονται δεν πεθαίνουν ποτέ.
