Οι μάχες της καθημερινότητας και το νόημα της ζωής
Χαίρετε. Είμαστε στα μέσα του Σεπτέμβρη. Πάντα τον θεωρούσα αχώνευτο μήνα. Ξαναμπές σε ρυθμό, κίνηση στους δρόμους, λογαριασμοί και δάνεια να τρέχουν, σχολεία ν’ ανοίγουν. Προσθέτουμε σε αυτούς τους παράγοντες και τις πολλαπλές παρενέργειες του ιού και έχουμε μια εικόνα. Ξυπνάς το πρωί, μπαίνεις στα μέσα μεταφοράς, μάσκα και αντισηπτικό έχουν γίνει δεύτερη φύση, πας γραφείο, εργασίες και έγγραφα, γυρνάς σπίτι, οικογενειακά τρεξίματα για να φτάσουν τα μεσάνυχτα και εξουθενωμένος να κάνεις μπάνιο.
Φαντάζομαι, με μικρές παραλλαγές, η ζωή μας είναι δομημένη με αυτόν τον τρόπο, εξαιρώντας φυσικά τους συνανθρώπους μας που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, εύρεσης εργασίας και χρημάτων. Σε αυτούς η καθημερινότητα είναι απείρως πιο δύσκολη και οι μάχες τους αφορούν την επιβίωση, συνεπώς είναι σημαντικότερες από μας των υπολοίπων. Επιστροφή στα καθ’ ημάς. Περνάνε οι μέρες, περιμένεις, το Σαββατοκύριακο, έρχεται και δαύτο και φεύγει αστραπή, αργίες, γεγονότα και εσύ χαμστεράκι στη ρόδα της ζωής να φέρνεις γύρες και πάλι γύρες. Στο μυαλό σου έρχονται τα λόγια του Σολομώντα: «Ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης» (Εκκλησιαστής 1, 2). Είναι όμως όλα μάταια;
Στο μυαλό μου στριφογυρνούν αποσπάσματα βιβλίων, θεωρίες, αριθμοί, στίχοι και ήχοι τραγουδιών, σκηνές από θέατρο και κινηματογράφο. Στην ουσία με βοηθούν να κινούμαι μεταξύ του πραγματικού κόσμου και αυτού των ονείρων μου. Βέβαια στην Αθήνα, δεν είναι και ιδιαίτερα σοφό να περπατάς και να σκέφτεσαι διάφορα αλλά κάθε επιλογή έχει το τίμημά της. Στα λόγια λοιπόν του Σολομώντος έρχονται ως αντίβαρο οι στίχοι από ένα αγαπημένο τραγούδι.
Το τραγούδι είναι το «Times like these» του αμερικάνικου rock συγκροτήματος Foo Fighters. Μικρή παρένθεση σε αυτό το σημείο. Ο κιθαρίστας – πρώην ντράμερ του γκράντζ θρυλικού συγκροτήματος Nirvana, ο Ντέιβ Γκρολ ίδρυσε τους Foo Fighters. Μάθημα πρώτο. Δεν αρκέστηκε στο ένδοξο παρελθόν, τιμά το νεκρό φίλο του και μύθο Κερτ Κομπέιν (τον ηγέτη των Νιρβάνα) αλλά δεν παρασιτεί χρησιμοποιώντας τον σε συνεντεύξεις και δουλειές. Προχώρησε σε κάτι νέο και διαφορετικό. Υπάρχουν γεγονότα που μας σημαδεύουν, σταθμοί στη ζωή μας. Αλλά είναι σταθμοί, δεν είναι το τέρμα. Οφείλεις να προχωράς και να εξελίσσεσαι.
Επιστροφή στη ματαιότητα του Σολομώντα και τους στίχους του τραγουδιού. Σε καιρούς σαν αυτούς μαθαίνεις να ζεις ξανά, να προσφέρεις διαρκώς και διαρκώς, να αγαπάς ξανά. Αυτό λέει το τραγούδι. Τίποτα δεν είναι μάταιο. Μπορείς με τις πράξεις, τις ιδέες, τις λέξεις σου ν’ αλλάξεις τη ζωή ενός ανθρώπου. Να την κάνεις καλύτερη; Μπορείς σε αυτή την έρμη καθημερινότητα να κάνεις έναν δικό σου ή άγνωστο να χαμογελάσει, να σκεφτεί, να προχωρήσει; Τότε δεν κινείσαι μάταια σε αυτόν τον κόσμο.
Η πλειοψηφία των ανθρώπων κινείται ανάμεσα στην επιθυμία για ζωή και το φόβο του θανάτου. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που δεν επιθυμούν και δε φοβούνται. Σήμερα όμως δε θα μιλήσω για το στατιστικό σφάλμα αλλά τον κανόνα. Το ερώτημα είναι ένα. Γιατί ζω; Δεν είναι μια υπαρξιακή πολυτέλεια, αλλά θεμελιώδες για το είδος ζωής μας. Ο τρόπος που το απαντάς, λόγω και έργω, καθορίζει το ποιος είσαι και πως ζεις. Ξέρεις ότι ο θάνατος δεν ξεγελιέται. Εξάλλου από την πρώτη σου ανάσα σε συντροφεύει. Οι περισσότεροι ζουν ξορκίζοντας το θάνατο σαν να μην υπάρχει. Εγώ θεωρώ ότι είναι καλύτερο να ζεις, με βαθιά γνώση της προσωρινότητάς σου. Τότε και μόνο τότε επιδιώκεις τη διάρκεια, τη συνέχιση του όποιου έργου και της πορείας σου στον κόσμο, ακόμα και όταν δεν είσαι φυσικά παρών ή παρούσα. Λέγεται υστεροφημία. Οι αρχαίοι κατεργάρηδες για αυτό την κυνηγούσαν τόσο. Γιατί ήξεραν ότι ζεις όσο σε θυμούνται. Γεννιέσαι και πεθαίνεις. Στο ενδιάμεσο ζεις. Κάν’ το ν’ αξίζει.
Τα σέβη μου.
ΥΓ: Στη διάρκεια της καραντίνας, το τραγούδι ηχογραφήθηκε ξανά από πλήθος καλλιτεχνών, μαζί και του Γκρόλ. Είχε χάσει τη ροκ αγριάδα του, είχε γίνει πιο μελωδικό, με διάφορα μουσικά είδη μέσα του. Μου άρεσε ακόμα περισσότερο. Σε τελική ανάλυση οι στίχοι μένουν ίδιοι, αλλά μέσα στα χρόνια η μουσική που τους ντύνει, μπορεί ν’ αλλάξει. Όπως οι άνθρωποι εξάλλου.
Μου αρέσει η γραφή και η έννοια της παρέας. Οι στιγμές που μοιράζεσαι, οι λέξεις που γίνονται ιδέες και αισθήματα. Οι άτακτες ερριμμένες σκέψεις μου μετατρέπονται σε λέξεις με την ελπίδα ότι ιδέες που μοιράζονται δεν πεθαίνουν ποτέ.
