Το παράθυρο του Δεκέμβρη
Χαίρετε. Την ώρα που γράφω αυτό το άρθρο, ρίχνω μια ματιά στο παράθυρο που το λούζει το φως του ζωοδότη ήλιου. Είναι ζεστό αυτό το φως, γλυκαίνει την ψυχή, είναι συνοδοιπόρος στην ομιχλώδη εποχή. Στο μυαλό μου ήρθε συνειρμικά ένας πίνακας του Σαλβαδόρ Νταλί με τίτλο με τίτλο: «Νεαρή γυναίκα στο παράθυρο». Μιας και οι μετακινήσεις απαγορεύονται, ας κάνουμε ένα μικρό ταξίδι στο χωροχρόνο.
Είμαστε στο 1925, πρώτα χρόνια του Μεσοπολέμου. Στην παραθαλάσσια κωμόπολη Καδακές της Καταλονίας, ο εικοσάχρονος Νταλί περνάει τα καλοκαίρια. Δεν είναι ακόμα ο διάσημος, εξωφρενικά εκκεντρικός ζωγράφος με τους υπερρεαλιστικούς πίνακες. Ο πίνακας αφήνει μια κλασική αίσθηση ρεαλισμού και ο μονοχρωματικός τόνος με τη μοναχική φιγούρα και τις έντονες αντιθέσεις φανερώνουν την επίδραση του αμερικάνικου ρεαλισμού στο νεαρό ζωγράφο. Μη σας κάνει εντύπωση. Όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες και συγγραφείς πειραματίστηκαν και επηρεάστηκαν από πρότερα κινήματα. Δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη και τη συγγραφή.
Η νεαρή μελαχρινή γυναίκα, φοράει ένα απλό φόρεμα, στέκεται στο ανοικτό παράθυρο και κοιτάζει τον κόλπο του Καδακές. Το μυστικό στον πίνακα είναι ότι δεν επικεντρώνεται στο τοπίο αλλά στη γυναικεία φιγούρα, η οποία ήταν η αδελφή του ζωγράφου, η Άννα Μαρία. Από το παράθυρο του Νταλί, πίσω στο παράθυρο της Αχαρνών. Το ταξίδι στο χωροχρόνο τελείωσε. Τι μου άφησε αλήθεια;
Ας πούμε για αρχή ότι η νεαρή γυναίκα είναι η σημερινή μας κοινωνία. Κλεισμένη σ’ ένα δωμάτιο αγναντεύει μια ζωή που δεν μπορεί να γευτεί, μια θάλασσα στην οποία δεν μπορεί να ταξιδέψει. Οι αντιθέσεις του πίνακα είναι οι αντιθέσεις αυτής της χρονιάς. Η ζωή έξω από τα πλαίσια που την είχαμε μάθει. Καθόμαστε στο παράθυρο και βλέπουμε το χρόνο να περνάει, τις εποχές ν’ αλλάζουν. Η ζωή μας σε παύση.
Το σημαντικότερο μήνυμα για μένα είναι άλλο. Ναι, είναι διαολεμένα άσχημο να έχει μπει η ζωή μας σε παύση. Σύμφωνα με τον Ισπανό ποιητή του μοντερνισμού Αντόνιο Ματσάδο: «πέρα από το να ζεις και να ονειρεύεσαι, υπάρχει κάτι πιο σημαντικό: Να ξυπνάς». Είναι προνόμιο να απολαμβάνεις τον καφέ σου, το τσάι σου, το τσιγάρο σου αν καπνίζεις, ένα τραγούδι, μια όμορφη θέα από το παράθυρο. Είναι προνόμιο να απολαμβάνεις την καλημέρα των δικών σου ή το χαμόγελο σου στον καθρέφτη όταν ξυπνάς, ειδικά αυτόν τον καιρό. Απόλαυσε για λίγο αυτό το προνόμιο, για μια τόση δα στιγμή και μετά κάν’ το να αξίζει. Να είστε καλά και να προσέχετε.
Τα σέβη μου.
Λουκάς Αναγνωστόπουλος