Χρήστες ψηφιακών ουσιών
Παντός είδους οθόνες αναμμένες ημέρα και νύχτα, ρίχνουν άπλετο τεχνητό φως σε μάτια και ψυχές γνωστές ή άγνωστες μεταξύ τους. Μάθαμε να γνωρίζουμε, να συνομιλούμε, ν’ αγαπάμε, να ποθούμε, να ευχόμαστε, να συλλυπούμαστε, να συγχαίρουμε˙ από μακριά. Συνηθίσαμε να λυπούμαστε, να συμπάσχουμε, να είμαστε παρόντες ναι μεν αλλά δυστυχώς από απόσταση.
Χιλιομετρική απόσταση και στην κυριολεκτική αλλά και στη μεταφορική της έννοια. Τεχνολογικό επίτευγμα που αναδείχτηκε έχοντας ως σημαία του την ενημέρωση και τον εκσυγχρονισμό του ατόμου και της εποχής και αποτέλεσε την ευχή της προσβασιμότητας και της προσέγγισης όμως εξελίχθηκε σε κατάρα διότι η αλλοίωση, η υπόταγη και η κατάχρηση, ρήμαξαν την πνευματική υπόσταση του ανθρώπου. Καταλήξαμε να γελάμε, να κλαίμε, να θυμώνουμε, να νοιαζόμαστε μέσα από ενδεικτικές φάτσες ή αυτοκόλλητα συναισθημάτων.
Χρήστες ψηφιακών ουσιών καταντήσαμε που μαγνητίζονται και βουτάνε σε μια οθόνη ποικίλλων ερεθισμάτων, υπηρεσιών και καταστάσεων, ζώντας μια παράλληλη ψευδαίσθηση εικονικού σύμπαντος. Εξάλλου, αυτός είναι και ο στόχος. Να πάψουμε να νιώθουμε ζωντανά, να υπάρχουμε εικονικά και να πράττουμε μόνον εγκεφαλικά. Με οριστικό σκοπό στο εγγύς μέλλον, ν’ αφανιστεί ο μεγαλειώδης τρόπος του να αισθανόμαστε. Να φτάσουμε να έχουμε επίγνωση του μεγέθους της αγάπης, της χαράς, της λύπης, της μοναξιάς, της συντροφιάς και του θυμού, μόνο σαν αυτόματη και στιγμιαία εκδήλωση. Μετά, μπορούμε με την ίδια παγερή αναισθησία να προχωρήσουμε παρακάτω.
Στη μεσαία γενιά κρύβεται το δράμα, γιατί νιώσαμε στο πετσί μας όλα τα συναισθήματα ατόφια και μας κοστίζει αφάνταστα αυτή η άγρια διαφορά. Δεν ισχύει το ίδιο και για τις δυο αντικριστές γενιές˙ εκείνες δηλαδή των πολύ μικρότερων ηλικιών και των μεγαλύτερων ανθρώπων, καθώς θα έρθουν αντιμέτωπες με συμβάντα τραγικά μέσα στην ανωδυνότητά τους. Οι μεν πρώτοι, θα μάθουν να ζουν έτσι, μη γνωρίζοντας και αδιαφορώντας γι’ άλλον τρόπο και οι δε δεύτεροι, που έμαθαν ναι μεν να ζουν αλλιώς αλλά δεν τους αγγίζει η διαφορετικότητα καθώς περνούν απλά το χρόνο τους ανακαλύπτοντας επιδερμικά την εξέλιξη. Δεν είναι βέβαια απόλυτη η ηλιακή προσέγγιση καθώς υπάρχουν και εξαιρέσεις αλλά είναι σπάνιες.
Τρεις γενιές απάνθρωπων ανθρώπων θ’ αποκαλυφθούν οι οποίοι θα φτάσουν να εγκληματούν με την ίδια ευκολία που ανασαίνουν. Η πλήρης απαξίωση, απομόνωση, αποξένωση και αποχαύνωση θα δημιουργήσει το τέλειο χάος της ανύπαρκτης ύπαρξης. Και όταν για κάποιο λόγο, αναγκαστικά, προβούμε σε διακοπή -οριστική ή σύντομη- και πρέπει ν’ απομακρύνουμε τα μάτια μας από τις οθόνες μας, τότε είναι που το μυαλό μας θα εκραγεί, αποκαλύπτοντας τη βαριά μας στέρηση η οποία θα μας οδηγήσει σε πονοκεφάλους, υστερισμούς κι ένα σωρό από ακραίες βίαιες πράξεις με άγνωστη τραγική κατάληξη.
Αν φαίνονται αστείες και παράλογες εικασίες όλες αυτές οι τοποθετήσεις; Η σίγουρη απάντηση είναι πως όχι. Αν υπάρχει λύση; Φυσικά και υπάρχει.
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει ν’ αναγνωρίσουμε την αλλαγή που μας συμβαίνει. Ν’ ανησυχήσουμε για την τροπή που έχει αρχίσει να παίρνει η κατάσταση αυτή και ν’ αφουγκραστούμε την αθόρυβη και ύπουλη μεταστροφή της ανθρώπινης εξέλιξης. Οφείλουμε να παραδεχτούμε τη δική μας ασυνείδητη συμμετοχή που οδήγησε σε αυτό το σιωπηλό κατρακύλισμα και μόνο αν το θελήσουμε πραγματικά και με πείσμα, θα καταφέρουμε ν’ ανατρέψουμε τον αφανισμό της ανθρώπινης ατομικής κυριαρχίας. Επιβάλλεται η σταδιακή επιστροφή σε οτιδήποτε φυσικό υπήρχε πριν την έλευση της τεχνολογίας κι έχουμε αφήσει πίσω μας. Τότε, ίσως στ’ αλήθεια επιτευχθεί η πολύτιμη ισορροπία που τόσο πολύ μας λείπει και σκόπιμα έχει διαταραχθεί. Το κλειδί βρίσκεται στη φράση που συνηθίζω να λέω κι ελπίζω να οικειοποιηθεί γιατί εκφράζει τη δύναμη του ελέγχου και της αλλαγής: “Να χρησιμοποιείς εσύ το οτιδήποτε και όχι να σε χρησιμοποιεί εκείνο.”
Ζωή Παπατζίκου
Σε δύο ενότητες μοιρασμένη η ζωή μου. Στην Αθήνα όπου γεννήθηκα, μεγάλωσα κι έζησα μέχρι το τέλος της εφηβείας μου και στην Εύβοια όπου πλέον μένω μόνιμα. Με οδηγό την έμφυτη παρατηρητικότητα αλλά και την γενικότερη εντρύφηση των ανθρώπων και των εμπειριών τους, οι σκέψεις και οι λέξεις πάντα πλέκονταν σε γαϊτανάκι καταγραφής, σαν να προσπαθώ να αιχμαλωτίσω λογιών στιγμές και ποικίλα συναισθήματα κόντρα στην ελεύθερη και ιλιγγιώδη ταχύτητα του χρόνου που αμείλικτα στη ξέφρενη πορεία του όλα τα μεταβάλλει. Η ζωή μας είναι ένα άγραφο ανοιχτό βιβλίο, ας αποτυπώσουμε μέσα του τις πιο γραφικές μας αλήθειες!
