Τα δεδομένα
«Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ’, ακουσθεί
αόρατος θίασος να περνά
με μουσικές εξαίσιες, με φωνές—
την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου
που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου
που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανωφέλετα θρηνήσεις.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που φεύγει.
Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν
ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου·
μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς[…]
Σαν έτοιμος από καιρό…
Έτοιμος να δεχθείς την ήττα, την απώλεια, την αποτυχία.
Σαν έτοιμος από καιρό. Να ζεις σαν αυτό που έχεις, δεν είναι δικό σου. Να δεχθείς ότι η προσπάθεια σου, δεν πέτυχε. Ότι η ζωή απλά προχωράει. Σαν έτοιμος από καιρό…
Μα ποιος ξεκινάει κάτι σκεπτόμενος από πριν τις τυχόν αντιξοότητες ή το αρνητικό αποτέλεσμα; Κανένας από εμάς!
Προσπαθούμε να οργανώσουμε τη ζωή μας χωρίς ποτέ να υπολογίζουμε τον αστάθμητο παράγοντα. Κατοχυρώνουμε συναισθηματικά ότι μας περιβάλλει και πιστεύουμε ότι αυτά που έχουμε, είναι δεδομένα. Ότι θα είναι εδώ για πάντα.
Βαφτίζουμε δικά μας τα υλικά αγαθά, τη δουλειά μας, μα το συγκλονιστικότερο όλων, τους ανθρώπους της ζωής μας.
Οι τίτλοι ιδιοκτησίας είναι κάτι που μάθαμε να χρησιμοποιούμε από τα παιδικά μας χρόνια ακόμα. Γνωρίζουμε τα παιχνίδια που μας ανήκουν, τα ξεχωρίζουμε από αυτά των αδελφιών και των φίλων μας και τοποθετούμε τη σημαία “δικό μου” στα αντικείμενά μας. Τα «δικά μας» αντικείμενα. Οριοθετούμε τα τετραγωνικά που μας ανήκουν στο χώρο του σπιτιού μας, το γραφείο τη σχολική μας τσάντα, τα βιβλία, τους φίλους, τα φλερτ και ό,τι μας κάνει να νιώθουμε ασφάλεια. Τα δεδομένα μας δηλαδή.
Αργότερα, απλώνουμε την ιδιοκτησία μας και λίγο παραπέρα. Στους έρωτές μας, την οικογένεια που δημιουργήσαμε, στους νέους μας φίλους, στο εργασιακό μας περιβάλλον. Όλα όμως με το «μου» στο τέλος ως προαπαιτούμενο για την ασφάλεια μας. Στη συνέχεια, και αν η ζωή έχει σταθεί γενναιόδωρη απέναντι μας , επεκτείνουμε εκείνους τους τίτλους ιδιοκτησίας σε οτιδήποτε καινούργιο έρθει.
Αν η ζωή έχει σταθεί γενναιόδωρη…
Αν όμως μας έχει δείξει το σκληρό της πρόσωπο, τότε η αντίδραση μας είναι θεαματική. Χάνουμε τη γη κάτω από τα πόδια μας, χάνουμε τα δεδομένα μας, την ασφάλειά μας. Αισθανόμαστε ανίκανοι να δημιουργήσουμε, να προσφέρουμε, ανίκανοι να αγαπηθούμε και να διατηρήσουμε τα υλικά αγαθά που αποκτήσαμε με τόσο κόπο και θυσίες. Έτσι τουλάχιστον πιστεύουμε. Γιατί έρχεται κάποιες φορές στη ζωή του καθενός μας η στιγμή που τα δεδομένα του ανατρέπονται. Συνήθως, αυτό συμβαίνει όταν διανύουμε την 4η με 5η δεκαετία μας, ή και λίγο νωρίτερα, εκεί που η ζωή μάς έχει πείσει ότι τα καταφέραμε, όταν έχουμε προσεγγίσει την προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική καταξίωση.
Τι γίνεται μετά; Συνήθως έχουμε δύο επιλογές. Η αλλάζουμε τα δεδομένα μας και προχωράμε ή μοιρολογούμε ακατάπαυστα περιμένοντας από τους άλλους να βρουν τη λύση στο πρόβλημα.
Υπάρχει και το εφεδρικό σχέδιο. Αυτό που τσαλαπατά την αξιοπρέπειά μας μεν, μας διατηρεί εντός κοινωνικού συνόλου δε.
Και ποιο είναι αυτό; Η εκμετάλλευση συναισθηματικά, οικονομικά, ή με όποιον άλλον τρόπο μπορούμε, των αγαπημένων μας, κάνοντάς τους να πιστέψουν πως επιβάλλεται να μας βοηθήσουν. Έτσι καταφέρνουμε να σκεπάσουμε προσωρινά το πρόβλημα, διατηρώντας στο ακέραιο τις συνήθειες μας και χωρίς καμία ουσιαστική προσπάθεια βελτίωσης από μέρους μας. Ούτε γάτα ούτε ζημιά δηλαδή.
Εμείς οι “κακόμοιροι”, θα έχουμε διατηρήσει τα κεκτημένα μας!
Το πώς θα διαχειρισθούμε μια ανατροπή στη ζωή μας εξαρτάται πάντα από τη δύναμη που κρύβουμε μέσα μας. Γιατί όλοι μας κρύβουμε μια τέτοια. Και για τους δυνατούς μία μόνο επιλογή είναι αποδεκτή. Η αντιμετώπιση της νέας συνθήκης και η αλλαγή πορείας. Όλα τα υπόλοιπα είναι για τους αδύναμους. Για αυτούς που δεν είναι έτοιμοι από καιρό. Για αυτούς που δεν αντέχουν να χάσουν την πόλη τους. Αυτούς που δεν πλησιάζουν το παράθυρο γιατί δεν αντέχουν τη μουσική του θιάσου.
Για τους λιποτάκτες της ζωής!
Το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής, είναι να μπορείς να αποδέχεσαι την ήτα σου, να νιώθεις ευλογημένος για όσα η ζωή σου έδωσε και να την ξαναχτίσεις από την αρχή, ακόμα και αν χρειαστεί να κουβαλήσεις όλους τους κόκκους από άμμο που θα βρεθούν στο δρόμο σου. Να απολαύσεις το καινούργιο τραγούδι των πουλιών, να αγαπήσεις τους ήχους της ημέρας που ανατέλλει, να κάνεις μαξιλάρι την καθαρή σου συνείδηση. Να αποχαιρετήσεις την Αλεξάνδρεια που χάνεις, σαν από πάντα έτοιμος. Γιατί τα δεδομένα είναι για να αλλάζουν και οι άνθρωποι για να διεκδικούν τη ζωή!
[…]Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,
κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ’ όχι
με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,
ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους,
τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,
κι αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που χάνεις.»
Κ. Καβάφης “Απολείπειν ο θεός Aντώνιον”
Μαρία Βουζουνεράκη