Παγκόσμια ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού σήμερα. Κατά του bullying όπως έχει επικρατήσει, τα τελευταία χρόνια, να λέμε. Bullying. Σχολικός εκφοβισμός. Όπως και να το πεις το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Παιδιά-θύματα στην καλύτερη περίπτωση, μειωμένα, ντροπιασμένα, απομονωμένα, κλεισμένα στον εαυτό τους και στη χειρότερη σκοτωμένα, δολοφονημένα, αυτόχειρες. Υπερβολές; Ας ρίξουμε μια ματιά γύρω μας. Ο σχολικός εκφοβισμός είναι πλέον η σύγχρονη μάστιγα. Το φαινόμενο αυτό έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Τόσο μεγάλες που σκεφτόμαστε πως θα στείλουμε τα παιδιά μας στο σχολείο χωρίς να κινδυνεύουν. Που; Στο σχολείο. Εκεί που -υποτίθεται- πως τα στέλνουμε για να μορφωθούν, να μάθουν, να κοινωνικοποιηθούν, να πάρουν εφόδια για την μετέπειτα ζωή τους. Στο μέρος που τα στέλνουμε για να ανοίξουν τα μάτια τους και τελικά κάποια από αυτά καταλήγουν να τα κλείσουν για πάντα. Τραγικό; ναι. Εξωφρενικό; ναι. Ποιος φταίει; Οι άλλοι. Ποιοι άλλοι; Οποιοσδήποτε άλλος. Ο δάσκαλος που δεν είχε το νου του. Ο καθηγητής που άφησε να συμβεί. Ο διευθυντής του σχολείου που δεν τιμώρησε. Ο κάθε ένας εκτός από εμένα. Εσένα. Εμάς. Εμάς τους γονείς.
Τι βολικό να ρίχνεις ευθύνες , γονιέ, στους άλλους. Τι εύκολο. Φταίνε όλοι εκτός από εμάς. Άλλωστε δεν είναι υπό την εποπτεία μας την ώρα που βρίσκονται στο σχολείο τα παιδιά! Δεν έχουμε καμία σχέση. Και έτσι έρχεται το παιδί σου και σου παραπονιέται ότι ο Γιαννάκης το έσπρωξε. Η Μαιρούλα το έβρισε. Ο Γιωργάκης του σήκωσε τη φούστα. Και΄συ τα βάζεις με τον μπαμπά του Γιαννάκη, τη μαμά της Μαιρούλας και τον παππού του Γιωργάκη. Με τη δασκάλα, τον διευθυντή, Τον Θεό τον ίδιο. Και καλά κάνεις και τα βάζεις με όλους αυτούς, το παιδί σου πείραξαν. Οφείλεις να το υπερασπιστείς. Όταν όμως σε έπιασε ο μπαμπάς του Γιαννάκη και σου είπε ότι το βλαστάρι σου χτύπησε το γιόκα του τι είπες; ” Έλα μωρέ, παιδιά είναι, θα τα βρούνε!”. Και κάπως έτσι ο κύκλος γίνεται φαύλος. Και κάπως έτσι αρχίζουν οι συμβουλές τύπου ” Σε χτυπήσανε γιε μου; Χτύπα και΄συ!”. Οφθαλμός αντί οφθαλμού δηλαδή. Και ο κύκλος δεν κλείνει ποτέ. Γονιέ, μήπως φταίμε και΄μεις; Μήπως δεν φταίει ούτε ο δάσκαλος, ούτε ο καθηγητής, ούτε ο διευθυντής του σχολείου, ούτε Ο Θεός (τουλάχιστον όχι εξ΄ολοκλήρου) για ό,τι τραβάει το παιδί σου και το κάθε παιδί;
Μήπως να κάνεις ένα φλας μπακ στην ανατροφή του παιδιού σου από όταν ήταν μωρό; Μήπως να θυμηθείς τι το δίδαξες, τι παραδείγματα του έδωσες, πόσες φορές γέλασες με μια απρεπή λέξη που έλεγε ως νήπιο αντί να του μιλήσεις και να του εξηγήσεις για ποιο λόγο δεν πρέπει να την χρησιμοποιεί; Μήπως δεν εμβάθυνες όσο έπρεπε όταν σιχάθηκε να χαιρετήσει το μαυράκι; Μήπως του απαγόρευσες να παίζει με το “Αλβανάκι”; Μήπως όταν ήθελες να βρίσεις κάποιον τον αποκαλούσες μπροστά του “γύφτο”; “χοντρό”; “μπάζο”; Μήπως το αγοράκι σου φτύνει τώρα τη Μαιρούλα επειδή εσύ είσαι μισογύνης; Μήπως η πριγκιπέσσα σου σνομπάρει τα αγοράκια επειδή εσύ είχες την πεποίθηση ότι “όλοι οι άντρες είναι άχρηστοι”; Μήπως κοίταξες με περιφρόνηση το παιδάκι που ερχόταν με παλιά ρούχα στο σχολείο γιατί ήταν τα μοναδικά που είχε; Μήπως μιλάς στον/στην σύντροφό σου προσβλητικά μέσα στο σπίτι; Μήπως, λέω μήπως, λίγο-λίγο φρόντισες να δηλητηριάζεις την ευαίσθητη ψυχούλα του παιδιού σου με απλές, καθημερινές λέξεις και -φαινομενικά αθώες- πράξεις και σιγά-σιγά το μετέτρεψες σε έναν μικρό τύραννο; Μήπως όταν άκουσε το γνωστό παιδικό τραγουδάκι ” Το τραμ” δεν έδωσες καμία βάση στα λόγια; Να στα θυμίσω εγώ τα λόγια: “Τραμ, τραμ, τραμ περνάει ένα τραμ και βγαίνει μια χοντρή και σπάει η μηχανή”. Πόσο αθώα μπορεί να είναι αυτή η φράση; Θες να σου θυμίσω και το παρακάτω; Η “χοντρή”, αυτή η περιθωριακή γυναίκα, τρώει και καρπαζιές.Τι γιατί; Γιατί είναι “χοντρή”. Άρα διαφορετική. Έξω από τα συνηθισμένα. Και τι το κάνουμε το διαφορετικό; Το ΦΟΒΟΜΑΣΤΕ. Το τρέμουμε για την ακρίβεια. Και εν΄συνεχεία; Το λιντσάρουμε. Το λιθοβολούμε. Το κράζουμε. Το τραμπουκίζουμε. Το βρίζουμε. Το ξεφτιλίζουμε. Τι δεν καταλαβαίνεις; Ό,τι δεν είναι σαν και εμάς το απορρίπτουμε στην καλύτερη, το βασανίζουμε στην χειρότερη.
Και κάπως έτσι γέμισε ο κόσμος Άλεξ, Βαγγέληδες, θλιμμένα βλέμματα, πονεμένα σώματα και κρεμασμένα πτώματα. Τι; Σοκαριστικό; Και που να σου πω, φίλε μου γονιέ, ότι υπαίτιος για όλη αυτή την κατάντια είσαι εσύ και εγώ. Ότι εμείς φταίμε που πονάει ο Γιαννάκης, ο Γιωργάκης, η Μαιρούλα, το παιδί σου και το δικό μου σωματικά ή ψυχικά. Εμείς που όταν είπε τον συμμαθητή του “χοντρό”, “άσχημο”, “φρικιό” το παιδί σου ή το δικό μου δεν του εξηγήσαμε ότι απαγορεύονται τέτοιου είδους χαρακτηρισμοί και για ποιο λόγο. Εμείς φταίμε που δεν κάναμε ποτέ διάλογο με τα παιδιά μας και μας ένοιαζε μόνο να μας φέρνει καλούς βαθμούς στο σχολείο, να είναι πρώτο στην ενόργανη και άψογο στα Αγγλικά. Εμείς που λέγαμε “Μην τρως! Θα γίνεις χοντρή!”, “Διάβαζε! Θα μείνεις τούβλο!”, ” Χτενίσου! Θα είσαι άσχημη!”, ” Πως είσαι έτσι; Σαν γύφτος!”. Και κάπως έτσι καλλιεργήσαμε στα παιδιά μας το μίσος και τον φόβο για οτιδήποτε και οποιονδήποτε δεν του μοιάζει. Και κάπως έτσι σκοτώσαμε την αθωότητα μέσα τους. Γιατί κανένα παιδί δεν γεννήθηκε παλιοχαρακτήρας. Έγινε μεγαλώνοντας. Κανένα παιδί δεν ξέρει τον ρατσισμό. Του τον καλλιεργεί το περιβάλλον του. Κανένα παιδί δεν είναι βίαιο χωρίς λόγο αλλά αντιμετωπίζει την βία ως μια αποδεκτή συμπεριφορά γιατί έτσι έμαθε από εμάς.
Γι΄αυτό σου λέω γονιέ. Πρόσεχε! Το ότι έμαθες στο βλαστάρι σου να λέει “ευχαριστώ” και “παρακαλώ” δεν σημαίνει ότι ξεμπέρδεψες με την ανατροφή του. Το ότι είναι καλός μαθητής ή μαθήτρια και έχει ταλέντο στο πιάνο δεν το κάνει -απαραίτητα- καλό χαρακτήρα. Έχουμε χρέος γονιέ! Χρέος να μεγαλώσουμε καλούς ανθρώπους. Ανθρώπους που σέβονται τον συνάνθρωπό τους, που τον αποδέχονται όπως είναι. Και αν είμαστε και άξιοι, που τον αγαπούν και τον βοηθούν. Αλλά και αν ακόμα δεν δίνεις μία για τους άλλους και για τα παιδιά των άλλων και δεν σε νοιάζει αν το παιδί σου γίνει συμπονετικό με καλλιεργημένη την αξία της ενσυναίσθησης, τουλάχιστον μάθε το να μην ενοχλεί. Να μην προσβάλλει. Να μην κοροϊδεύει. Να σέβεται ρε γαμώτο. Δώσε βάση στις λεπτομέρειες. Πρόσεχε τι παρακολουθεί στο διαδίκτυο. Πρόσεχε τι βλέπει στην τηλεόραση. Πρόσεχε τραγουδάκια σαν αυτό που σου προανέφερα τα οποία εμφυτεύουν τον ρατσισμό στις μικρές καρδούλες. Πρόσεχε τι λες, τι κάνεις, τα λόγια σου, τη συμπεριφορά σου. Γονιέ το παιδί σου σε σκανάρει. Σε αντιγράφει. Θα γίνει ό,τι είσαι, ό,τι του έμαθες. Θα γίνει ο καθρέφτης σου. Είσαι τυχερός. Ο Θεός σου εμπιστεύτηκε έναν άγγελο να τον αναθρέψεις. Να τον κάνεις σωστό άνθρωπο. Καν΄το λοιπόν. Δεν οφείλεις μόνο να ταΐζεις, να πλένεις, να προσέχεις, να σπουδάσεις το παιδί σου. Οφείλεις να του μάθεις να έχει αξίες. Να σέβεται. Να αγαπά. Τότε και μόνο τότε θα έχεις πετύχει σαν γονιός. Και εσύ και εγώ.
Εύα Κοτσίκου
Είμαι η Εύα και ζω στον δικό μου ονειρόκοσμο ο οποίος αποτελείται από χαρτιά, μολύβια και λέξεις. Μεγαλωμένη στην πιο μποέμ συνοικία της Αθήνας, τα Πετράλωνα, δεν θα μπορούσα παρά να είμαι λάτρης του Κέντρου. Αγαπώ να βολτάρω στα Αθηναϊκά στενά, τους καλλιτέχνες και την ποίηση του δρόμου, την ποίηση γενικότερα, τη σοκολάτα και τα χαμόγελα στα χείλη των ανθρώπων.
Δηλώνω αιώνιο παιδί και πιστεύω ότι η ευγένεια, η θετικότητα και η καλοσύνη μπορούν να μαλακώσουν και την πιο σκληρή καρδιά. Γελάω δυνατά και συγκινούμαι εύκολα. Γράφω παντού, όπου βρω, ακόμα και σε χαρτάκια για τσιγάρα και ας μην καπνίζω. Μπορώ να εμπνευστώ ακόμα και από έναν κόκκο άμμου. Λατρεύω τα τραγούδια και τα ταξίδια, ειδικά αυτά που κάνω πάνω σε χάρτινα καράβια… Είμαι η Εύα και στόχος μου είναι να σας πάρω μαζί μου στα ταξίδια αυτά…
