Γίνε ο άνθρωπος του τι θα «πει ο κόσμος» ή γίνε άνθρωπος του κόσμου. Η επιλογή είναι δική σου.
Χαίρετε. Σε κάθε ελληνικό σπίτι υπάρχουν φράσεις τυποποιημένες με τις οποίες έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές. Μια τέτοια φράση είναι «τι θα πει ο κόσμος;». Έκανες παιδική αταξία, αρνιόσουν να βάλεις τα καλά σου ρούχα που σιχαινόσουν, δεν ήθελες να πας εκκλησία, δεν ήθελες να διαβάσεις, ερχόσουν αντιμέτωπος με την εν λόγω φράση. Στα παιδικά μου μάτια ο κόσμος ήταν ένας μικρός Θεός, εξουσιοδοτημένος από τον Μεγάλο να βλέπει και να κρίνει τα πάντα. Όχι πως στην εφηβεία ήταν καλύτερα.
Στην ευλογημένη δεκαετία του 90, η επαρχία κράταγε γερά τις παραδόσεις της «κοινωνικής κριτικής». Ας πούμε ότι πήγαινες σε σφαιριστήρια, έπινες καμιά μπύρα σε πάρτι, έκανες κανένα τσιγάρο στα κρυφά. Τρομακτική αλητεία με την οποία οι νεότερες γενιές μπορούν να γελούν για μέρες και δικαίως. Όταν γίνονταν γνωστές οι εφηβικές παρασπονδίες, κλαυθμοί και οδυρμοί λάμβαναν χώρα στα σπίτια με μόνιμη επωδό «τι θα πει ο κόσμος;».
Περνάς στο πανεπιστήμιο και φεύγεις από την επαρχία πιστεύοντας ότι έχεις την ελευθερία να φέρεσαι και να πράττεις ελεύθερα. Αμ δε. Τον κόσμο τον ρώτησες; Πανταχού παρών και τα πάντα πληρών. Άφηνες μαλλί, έτρεχες σε πορείες, χρώσταγες μαθήματα. Ο κόσμος πάντα εκεί να ρωτήσει, να κριτικάρει και να πετάξει μπηχτές μεταξύ σοβαρού και αστείου.
Μεγαλώνεις όμως. Δεν είναι πάντα ευχάριστη η διαδικασία, για την ακρίβεια σωματικά γίνεται και δυσάρεστη, έχει όμως και τα πλεονεκτήματά της. Αποκτάς γνώση προσώπων και πραγμάτων και επαναπροσδιορίζεις στάσεις και απόψεις. Ο περίφημος κόσμος των παιδικών χρόνων από μικρός άμεμπτος Θεός μετατρέπεται σε υποκριτή φτωχοδιάβολο με τα πάθη του, τα κολλήματα του και κυρίως με απόψεις και συμπεριφορές που παύουν να σε ενδιαφέρουν.
Αν και δεν είμαι συνήθως της μανιχαϊστικής λογικής τουτέστιν του δίπολου άσπρου-μαύρου, στην περίπτωση της κοινής γνώμης έχεις στην πραγματικότητα δυο επιλογές. Η μια να καθορίσεις τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά σου με τα κριτήρια, τα πρέπει και τα θέλω του «κόσμου». Η άλλη είναι να λογαριαστείς με τη συνείδηση σου, τις ματιές των ανθρώπων που αγαπάς και τις απόψεις των νησίδων αξιοπρέπειας και εντιμότητας που σέβεσαι και εκτιμάς την γνώμη τους και να πράξεις κατά τον «δαίμονα εαυτού».
Στον Άμλετ υπάρχει μια φράση. «Χάρισε σε κάθε άνθρωπο το αυτί σου, αλλά σε λίγους τη φωνή σου. Πάρε από τον καθένα την άποψή του, αλλά φύλαξε τη δική σου κρίση.». Περνώντας τα χρόνια διαπιστώνω ότι ο άξιος συνεχιστής των αρχαίων τραγικών, ο Γουίλιαμ Σαίξπηρ, διατύπωσε σοφά τη φράση της προσωπικής στάσης απέναντι στην κοινή γνώμη. Βλέπετε, είτε στο σάπιο βασίλειο της Δανιμαρκίας, είτε στην Ελισαβετιανή κοινωνία στην οποία έζησε ο Βρετανός «Βάρδος του Έιβον», είτε στη σημερινή εποχή, η «κοινή γνώμη» θα είναι ο άτυπος θεσμός με τον οποίον θα λογαριαστείς ή θα συμφιλιωθείς αργά ή γρήγορα.
Σας έχω νέα, τα οποία όπως καταλάβατε δεν είναι και τόσο νέα τελικά. Ο κόσμος δεν θα σταματήσει ποτέ να λέει γιατί πιο εύκολα στέκεσαι απέναντι στον άλλο και τα κρίματα του παρά στον καθρέφτη σου. Γίνε ο άνθρωπος του τι θα «πει ο κόσμος» ή γίνε άνθρωπος του κόσμου. Οι δυο επιλογές έχουν το τίμημα τους. Δέξου την πληρωμή και συνέχισε το διάβα σου με τον τρόπο που αγαπάς.
Τα σέβη μου.
Λουκάς Αναγνωστόπουλος
Μου αρέσει η γραφή και η έννοια της παρέας. Οι στιγμές που μοιράζεσαι, οι λέξεις που γίνονται ιδέες και αισθήματα. Οι άτακτες ερριμμένες σκέψεις μου μετατρέπονται σε λέξεις με την ελπίδα ότι ιδέες που μοιράζονται δεν πεθαίνουν ποτέ.
