Ο διαδικτυακός ιδρυματισμός και η πραγματική φτώχεια
Χαίρετε. Κατ’ εμέ η καθημερινή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προσφέρει απίστευτες ευκαιρίες ενημέρωσης, διαλόγου, γνωριμίας με αξιόλογους ανθρώπους αλλά κρύβει και μεγάλους κινδύνους. Για μένα ένας από τους μεγαλύτερους είναι ο διαδικτυακός «ιδρυματισμός». Τι εννοώ με αυτόν τον όρο; Ο ιδρυματισμός είναι οι αρνητικές επιπτώσεις στον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά των ανθρώπων από τη μακρόχρονη και αδιάλειπτη παραμονή τους σε ένα ίδρυμα. Συνεπώς τι είναι ο διαδικτυακός ιδρυματισμός; Τα αρνητικά που έχει επιφέρει στη συμπεριφορά μας, ας αφήσω για την ώρα τον χαρακτήρα, η καθημερινή μας τριβή και ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ένα από αυτά τα ιδρυματικά χαρακτηριστικά είναι η παραμορφωτική μας οπτική για την καθημερινότητα. Πιστεύουμε ότι τα θέματα που σχολιάζονται ή ενδιαφέρουν τους χρήστες των κοινωνικών μέσων αφορούν ή απασχολούν το κοινωνικό σύνολο. Επίσης πολλές φορές έχω δει τους χρήστες να ξαφνιάζονται από αποτελέσματα ερευνών για απόψεις ή συμπεριφορές της κοινωνίας. Δεν εξαιρώ τον εαυτό μου από τον ιδρυματισμό. Δώδεκα χρόνια στην διαδικτυακή «αγορά» προφανώς έχουν αφήσει και αρνητικά σημάδια. Κάθισα λοιπόν και έψαξα πόσοι Έλληνες χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα ένας στους δυο Έλληνες είναι χρήστες.
Συνεπώς κυρίες και κύριοι, για όσους μιλάμε, γράφουμε, εκφραζόμαστε στα μέσα προκαλώντας θετικά και αρνητικά συναισθήματα υπάρχουν άλλοι τόσοι συνάνθρωποί μας που δεν έχουν ιδέα για τα διαδικτυακά τεκταινόμενα. Δεν έχουν πρόσβαση σε άρθρα, αναρτήσεις, ομάδες, φιλοσοφίες, αστεία, σε διαλόγους. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν δυο κόσμοι. Άλλοτε συμπίπτουν τα ενδιαφέροντα τους, άλλοτε όχι. Έχω δει επικούς διαδικτυακούς καυγάδες να γίνονται περί όνου σκιάς και άλλα θέματα να περνάνε σε «μονόστηλα» που θα λέγαμε οι εραστές της εφημερίδας.
Ένα τέτοιο «μονόστηλο» ήταν μια έρευνα που αφορούσε για τον κίνδυνο της φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού στην ελληνική κοινωνία. Ξέρω ότι είναι ανθρώπινο να ξορκίζουμε, να προσπερνούμε θέματα επώδυνα. Όμως είμαι πεισματάρης μπάσταρδος και διαβάζοντας την έρευνα, η αλήθεια ήρθε μπροστά μου με οδυνηρό τρόπο όπως το παγόβουνο στον Τιτανικό. Είναι αλλιώς να βλέπεις τις εικόνες φτώχειας καθημερινά και να έχεις μια επίγνωση και είναι τρομακτικό να διαπιστώνεις το μέγεθος.
Σύμφωνα με την έρευνα του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) σε πολύ άσχημη οικονομική κατάσταση βρίσκονται σχεδόν 7 στους 10 Έλληνες. Το 68,3% του πληθυσμού ζει κοντά στο όριο της φτώχειας. Συγκεκριμένα, το 12,9% έχει εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας και το 55,4% είναι οικονομικά ευάλωτο. Κινδυνεύει δηλαδή να πέσει ανά πάσα στιγμή κάτω από το όριο της φτώχειας, μιας και δεν έχει αποταμιεύσεις που μπορούν να τον συντηρήσουν για πάνω από 3 μήνες.
Μη βρεθεί κανένας εξυπνάκιας να μου πει για πολιτική στόχευση του άρθρου. Μιλάω με δεδομένα. Οι ευθύνες αναζητούνται από ιστορικούς και ψηφοφόρους. Σήμερα 7/10 Έλληνες είναι φτωχοί ή κινδυνεύουν να γίνουν ανά πάσα στιγμή. Οι ανισότητες επίσης αυξήθηκαν τη δεκαετία των μνημονίων. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, για το έτος 2017το εισόδημα που εισπράχθηκε από το 20% της υψηλότερης εισοδηματικά πληθυσμιακής ομάδας ήταν 6,1 φορές μεγαλύτερο από το εισόδημα που είχε η φτωχότερη πληθυσμιακή ομάδα. Το 2010 ήταν 5,5 φορές μεγαλύτερο. Τέλος με τους αριθμούς. Ας συνοψίσουμε.
Οι δυο κόσμοι που ζούμε, ο διαδικτυακός και ο πραγματικός άλλοτε εφάπτονται και άλλοτε δε συναντιούνται πουθενά. Είναι θεμιτό να χρησιμοποιείς το διαδίκτυο και τα κοινωνικά μέσα απλά για να χαλαρώσεις, να εκτονωθείς ή να ξεχαστείς. Την ίδια ώρα όμως μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις για να ενημερώσεις, να ενημερωθείς, να ανταλλάξεις απόψεις. Προφανώς δε θα αλλάξει ο κόσμος από ένα άρθρο ή μια ανάρτηση. Θα γίνει όμως ενήμερος της κατάστασης και ας αποφασίσει αν θα εξακολουθήσει να την αγνοεί ή θα κάνει κάτι για να την αλλάξει. Ζω σε μια κοινωνία που οι επτά στους δέκα είναι φτωχοί ή κινδυνεύουν να γίνουν και που οι ανισότητες την πνίγουν. Το διαδικτυακό «ίδρυμα» με τα τείχη του είναι ώρα να τα ρίξει και να ακούσει τις φωνές των αδυνάτων.
Τα σέβη μου.
Λουκάς Αναγνωστόπουλος