Μπορείς να είσαι συνάνθρωπος ή απάνθρωπος. Η ατομική και συλλογική συμπεριφορά που σχετίζεται με τους ΑΜΕΑ
Χαίρετε. Εισήλθε και στη ζωή μας ο Αύγουστος. Κάποτε τον Αύγουστο, τον συνδυάζαμε με τη φράση του Ουμπέρτο Έκο Ιταλού συγγραφέα και ανθρώπου του πνεύματος. «Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις» και υποδήλωνε με αυτή τη φράση την ανθρώπινη ανάγκη για ξεκούραση και ηρεμία. Να απολαύσει μια παύση ατομικών και συλλογικών δραστηριοτήτων και ενεργειών που γεννούν ειδήσεις. Δυστυχώς, έχουν περάσει πολλά καλοκαίρια στη ζωή μας, που ο Αύγουστος είναι γεμάτος ειδήσεις.
Μην ανησυχείτε. Δε θα σας μιλήσω για την αναζωπύρωση του κορονοϊού και της μάχης μεταξύ της επιστήμης και της λογικής απέναντι σε συνωμοσιολογίες. Είχα πάρει θέση από την αρχή και θα ξαναπάρω στο μέλλον. Δε θα τελειώσει σύντομα, ούτε εύκολα αυτό το μέτωπο. Στην πληθώρα των ειδήσεων, μια κέντρισε τη ματιά μου και μίλησε στην ψυχή μου.
Ένα ζευγάρι στην Καλλιθέα, εκπαιδευτικός ο άντρας και γιατρός η γυναίκα, πάρκαρε σε ράμπα ΑΜΕΑ και ως δικαιολογία για να σβηστεί η κλήση είπε «ποιος ανάπηρος κυκλοφορεί στις 22:00;». Η πρώτη αντίδραση μου είναι να ρίξω, σε άπταιστα ρουμελιώτικα, οποιαδήποτε βρισιά και χαρακτηρισμό ήξερα για αυτό το ζευγάρι. Αφού ηρέμησα, κάθισα και έκανα μερικές σκέψεις που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας και να κάνουμε μια όμορφη συζήτηση, μακριά από αφορισμούς.
Αρχικά για να δούμε που βρίσκεται η κατάσταση με τους συνανθρώπους μας που είναι ΑΜΕΑ, καλό είναι να παρακολουθούμε την κατάσταση τόσο σε κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο, όσο και σε νομοθετικό. Έχω επιλέξει καιρό να μπαίνω τόσο στην ιστοσελίδα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (www.esamea.gr) όσο και στον οδηγό του πολίτη (www.odigostoupoliti.eu). Δε μου αρέσουν οι αφορισμοί και οι γενικεύσεις. Μου αρέσει να συλλέγω δεδομένα, να τα επεξεργάζομαι, να συγκρίνω το πριν και το μετά, την εγχώρια με την παγκόσμια κατάσταση και να βγάζω συμπεράσματα.
Θα σας πω γιατί με ενδιαφέρει τι κάνουμε ως Πολιτεία και κοινωνία για τα άτομα με αναπηρία. Πριν γίνω πατέρας και αρχίσω τις βόλτες με το καροτσάκι, τους συμπαθούσα και τους σεβόμουν με αυτό το ακαθόριστο συναίσθημα που γεννά η άγνοια. Μετά προσπαθώντας να κάνω μια ανθρώπινη βόλτα το μωρό, πήρα μια απειροελάχιστη γεύση τι τραβάνε. Σπασμένες πλάκες στα πεζοδρόμια, λωρίδες για τυφλούς στις οποίες υπάρχουν από δέντρα ως παρκαρισμένα αυτοκίνητα, ελάχιστος χώρος να κινηθείς, έλλειψης ράμπας σε κτίρια, πουθενά χώρος να περάσεις από πεζοδρόμιο σε πεζοδρόμιο.
Εξοργίστηκα, απελπίστηκα, κουράστηκα, έβριζα. Εκεί κατάλαβα πως αν αρτιμελής άνθρωπος που κουβαλά ένα καροτσάκι περνά τέτοιο ζόρι για μια συγκεκριμένη περίοδο, ένας ΑΜΕΑ καθημερινά περνά απίστευτες δυσκολίες. Η συμπάθεια και ο σεβασμός για τους συνανθρώπους μας πολλαπλασιάστηκαν. Αν έχει βελτιωθεί σε πολιτειακό ή θεσμικό επίπεδο η κατάσταση για τους ΑΜΕΑ; Σε άλλα ναι, σε άλλα όχι. Πάντως γίνονται προσπάθειες εδώ και χρόνια.
Δεσμεύομαι σε άλλο άρθρο να καταγράψω τα διοικητικά και θεσμικά βήματα. Τώρα θα μιλήσω για μας, τους πολίτες. Η δήλωση του ζευγαριού που παρανόμησε είναι ενδεικτική μιας νοοτροπίας στρεβλής και απάνθρωπης στη ρίζα της. «Ποιος ανάπηρος κυκλοφορεί στις 22:00;». Στο μυαλό τους μπορούν να παρκάρουν στη ράμπα των ΑΜΕΑ, γιατί το βράδυ οι ΑΜΕΑ δεν κυκλοφορούν, δεν έχουν κοινωνική ζωή, δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με μας τους υπολοίπους. Συγγνώμη αλλά αυτή είναι μια αντίληψη που οδηγεί σε έναν κοινωνικό και ηθικό «Καιάδα». Είναι μια αντίληψη που πρέπει να χτυπηθεί στη ρίζα της.
Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Προφανώς η μια λογική είναι η επιβολή προστίμων. Αφού αδυνατείς να σεβαστείς, θα πληρώσεις και θα πονέσεις στο μόνο σημείο που πραγματικά σε ενδιαφέρει που είναι η τσέπη σου. Όμως αυτή είναι μια τοπική και περιορισμένης εμβέλειας λύσης. Το ζήτημα είναι να μάθουμε να σεβόμαστε τον συνάνθρωπό μας και τα δικαιώματά του, με ατομική και συλλογική ενσυναίσθηση και προσπάθεια. Την τελευταία φορά που τσέκαρα, κανείς από εμάς δεν είναι Θεός να αποφασίσει ποιος θα ζήσει και πως θα ζήσει.
Οι συνάνθρωποί μας που είναι ΑΜΕΑ ανήκουν στο κοινωνικό σύνολο, έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις και παλεύουν με ένα σωρό αντιξοότητες που δε μας περνούν πολλές φορές από το μυαλό. Αν δεν έχουμε σκοπό να παλέψουμε για να τους δώσουμε τις ευκαιρίες και τη ζωή που αξίζουν, το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μην τους χειροτερεύουμε τη ζωή με πράξεις και παραλείψεις. Στο τέλος της μέρας μπορείς να είσαι συνάνθρωπος ή απάνθρωπος. Τόσο απλά μα τόσο δύσκολα.
Τα σέβη μου.
Μου αρέσει η γραφή και η έννοια της παρέας. Οι στιγμές που μοιράζεσαι, οι λέξεις που γίνονται ιδέες και αισθήματα. Οι άτακτες ερριμμένες σκέψεις μου μετατρέπονται σε λέξεις με την ελπίδα ότι ιδέες που μοιράζονται δεν πεθαίνουν ποτέ.
