Π
Της Λευκοθέας Μαρίας Γκολγκάκη
Υπάρχουν άραγε ερωτήματα που είναι καταδικασμένα να μείνουν αναπάντητα, ερωτήματα που σχετίζονται με τη μοναδικότητά μας, τη γενέτειρά μας, τις δυνατότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου, το φυσικό κόσμο που μας περιβάλλει, το σύμπαν, ή μήπως θα καταφέρει κάποτε η επιστήμη να ανοίξει την πόρτα προς όλα αυτά;
Βαβυλώνιοι, Σουμέριοι, Αιγύπτιοι, Αρχαίοι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που προσπάθησαν να υπολογίσουν την αξία ενός αριθμού με την ονομασία π. (ως π ορίζεται η αναλογία της περιφέρειας ενός κύκλου σε σχέση με τη διάμετρό του) Ακόμη και σήμερα οι επιστήμονες αναγνωρίζουν πως η ακριβής τιμή του είναι εγγενώς άγνωστη αφού τα ψηφία του συνεχίζουν μια ακατανόητη αλληλουχία η οποία πιθανότατα καταλήγει στο άπειρο.
Το 1998, γυρίζεται η ταινία Pi (π) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Darren Aronofsky όπου ο πρωταγωνιστής με το όνομα Max, μια μαθηματική διάνοια, προσπαθεί να βρει έναν αριθμό ο οποίος θα του δώσει τη δυνατότητα να εξηγήσει το σύμπαν και να κατανοήσει οτιδήποτε υπήρξε, υπάρχει και θα υπάρχει. Χρησιμοποιεί λοιπόν το π για να προγραμματίσει τον υπολογιστή του με έναν τέτοιο τρόπο που θα μπορεί να κάνει ακόμη και μελλοντικές προβλέψεις.
Αυτό θα ήταν μια πολύ ελκυστική ιδέα για να φλερτάρουμε. Ο υπολογισμός της ακριβής αξίας του π ως μέσο αποκάλυψης μυστήριων που αφορούν τον κόσμο και εμάς ως είδος. Ωστόσο, σε ποιο βαθμό είναι έτοιμος ο άνθρωπος, σε πολλαπλά επίπεδα, να δεχθεί όλη τη γνώση που κρύβεται μέσα σε μαθηματικές έννοιες; Μέχρι στιγμής η γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε αυτά που ξέρουμε ή δεν ξέρουμε είναι περιορισμένη. Ας υποθέσουμε πως κάποια στιγμή θα φτάσουμε σε ένα σημείο που θα αποκρυπτογραφήσουμε το π και κατά συνέπεια θα ξεδιπλωθούν μπροστά μας αρκετά από τα μυστικά που αφορούν την ύπαρξή μας. Τότε αυτά θα αναιρέσουν την πίστη αρκετών από εμάς σε μια ανώτερη δύναμη που είναι προστάτης καθώς και μάρτυρας όλων των φόβων και επιθυμιών μας, ή θα την ενισχύσουν; Έχει την ικανότητα ο νους και η καρδιά μας να αντέξει τις αντιφάσεις; Μπορεί να χαρακτηριστεί η απόλυτη γνώση ως opus contra naturam (μια πράξη ενάντια στη φύση), ή μήπως είναι regressus ad uterum (επιστροφή στη μήτρα), εκεί που ίσως η γνώση προ-υπάρχει;
Η ομορφιά της επιστήμης βρίσκεται στο γεγονός πως μέσα από αυτή αναπαράγεται η έννοια του «θέλω να μάθω κι άλλο, κι άλλο…». Είμαστε προικισμένοι με έναν υπέροχο εγκέφαλο και η ελάχιστη πιθανότητα απόκτησης αυτής της γνώσης δίχως όρια δύναται να είναι η αναγέννηση μας ή η απόλυτη ύβρις.
Λευκοθέα Μαρία Γκολγκάκη
Ονομάζομαι Λευκοθέα Μαρία Γκολγκάκη και ζω στην Αθήνα. Γράφω γιατί δε νιώθω εγώ όταν κάνω το αντίθετo.
